Planlama ve Swot Analizi

PLANLAMA ÖNERİLERİ VE SWOT ANALİZİ #

Günümüzde çok popüler olan ve 1960’larda Harvard Üniversitesi’nin profesörleri olan Learned, Christensen, Andrews ve Guth tarafından geliştirilen, SWOT Analizi, iç ve dış etkenlerin dikkate alınarak, sahip olunan güçlü yönlerden ve fırsatlardan en üst düzeyde yararlanarak, tehditlerin ve zayıf yanların etkisinin en aza indirgeneceği plan ve stratejilerin geliştirilmesi olarak tanımlanmış ve 1970’li yıllarla birlikte birçok alanda planlama amacıyla kullanılmaya başlanmıştır.213

Bu analizin odak noktası, güçlü özellikleri arttırarak, güçlü özelliklerden daha fazla yararlanmayı sağlamak veya zayıf noktaları azaltarak, çevredeki gelişmelerden doğan fırsatlardan maksimum düzeyde yararlanıp, içsel ve dışsal tehditleri minimize edecek stratejilerin oluşturulmasıdır.214

213Nilay Yücenur, Nihan Çetin Demirel, Tufan Demirel, ‘‘Türkiye Ekonomisinde Stratejik Politika Seçimi için SWOT Analizi ile Entegre Edilmiş Bulanık AHP/ Bulanık ANP’’, Sigma Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi, 28, 2010, s. 227.

214Ömer Baybars Tek, Engin Özgül, Modern Pazarlama İlkeleri Uygulamalı Yönetimsel Yaklaşım, Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınevi, İzmir 2005, s. 7-9

SWOT Analizi ile güçlü ve zayıf yönler ile karşılaşılan fırsatlar ve tehditler ortaya konmaya çalışılır. Bu açıdan SWOT Analizi “mevcut durum” analizidir. Gelecekteki durumla ilgili tespit ve tahmin etmeye dönük fırsat sağlaması ile de “gelecek durum” analizidir. SWOT Analizi, yakını ve uzağı görmeye destek olan bir analiz tekniğidir. Bu analizin en önemli yönü hem iç hem de dış durumu değerlendirmeyi mümkün kılmasıdır.215

215Tahir Akgemici, Stratejik Yönetim, Gazi Kitabevi, Ankara 2007, s. 6-8

SONUÇ VE ÖNERİLER

Gemlik ilçesinin Ekonomik Coğrafya Özellikleri ve Sorunları başlıklı bu çalışmamız ile belirlenen temel sorunlar ve çözüm önerileri aşağıdaki gibi sıralanabilir.

Araştırmamıza konu olan Gemlik şehri yurdumuzun kuzeybatısındaki Marmara Bölgesi’nin Güney Marmara Bölümü’nde yer almaktadır. İdari bakımdan Bursa’ya bağlı olan Gemlik, Gemlik Körfezi-İznik Gölü Depresyonu içinde kendi adıyla anılan bir körfezin çevresinde kurulmuştur.

Uygun ulaşım imkânlarının sağlamış olduğu avantajla, antik çağdan itibaren insanlar tarafından yerleşim yeri olarak seçilmiştir. İlk yerleşim yerlerinin görüldüğü Balık Pazarı Mahallesi ve Kumla yolu çevresi etrafında gelişen şehir, birçok medeniyet tarafından işgallere ve saldırılara maruz kalmıştır. Bundan dolayı burada yaşamış olan medeniyetlere ait kalıcı bir esere rastlanmamaktadır. Osmanlı Devleti döneminden itibaren büyük bir öneme sahip olan ilçe toprakları başta zeytin, zeytinyağı, nar ve ipekböcekçiliği olmak üzere tarımsal faaliyetlerin yoğunluk kazandığı bir yer haline gelmiştir. Önemli ticari faaliyetlerinin yoğunluk kazandığı bu dönem Cumhuriyet öncesine kadar devam etmiştir. Cumhuriyet’in ilanından sonraki dönemde ise Gemlik önemli hammaddelerin ve tarımsal ürünlerin ithalat ve ihracatı yapılan liman şehri haline gelmiştir. Önemli merkezlere yakın olması (Bursa, İstanbul, İzmit) ve limanların sağlamış olduğu avantajlar, şehrin ekonomik bakımdan gelişmesine ve ağır endüstri tesislerinin körfez ve çevresine kurulmasına neden olmuştur.

İlçenin demografik yapısı, Cumhuriyet’in ilanından sonra sahip olduğu fonksiyonel özelliklerden dolayı devamlı bir artış göstermiştir. Tarım ve ona bağlı gelişen endüstri kolları nüfusun artmasında en önemli etkendir. Bu nüfus hareketliliği beraberinde bazı sorunlar ortaya çıkarmıştır. Sahanın topoğrafyası yerleşime uygun alanları sınırlandırmıştır. Bu nedenle ekonomik çeşitliliğin etkisiyle birlikte hızla artan nüfusa yeni yerleşim yerleri bulmak için tarım yapılabilen araziler şehirleşmeye maruz kalmıştır. Gemlik Ovası’nda yer alan sebze-meyve bahçeleri ve zeytinlikler plansız yapılaşma ve gecekonduların işgali altında kalmıştır.

İlçe nüfusunun en önemli sorunlarından biri de sağlık alanındaki eksikliklerdir. Gemlik ve çevresine hizmet veren devlet hastanesinin artan nüfusun ihtiyaçlarının karşılanmasında yetersiz kaldığı gözlemlenmiştir. Hızlı artan nüfusun ihtiyaçlarına

cevap verebilmek için şehrin doğusunda Bölge Eğitim ve Araştırma Hastanesi kurulmalıdır.

İlçe nüfusunu ilgilendiren önemli bir diğer problem ise eğitim alanındaki eksiklikler ve yetersizliklerdir. İlçe genelinde eğitim kurumlarında önemli bir fiziki yapı eksikliğinin bulunmamasına rağmen çözüm bekleyen birtakım sorunlar tespit edilmiştir. Bunlardan en önemlilerden biri ilçe genelinde bir kültür sanat evinin bulunmayışı ve kütüphanedeki kitap sayısından kaynaklanan eksikliklerdir. Yapılacak olan çeşitli kitap okuma kampanyalarıyla araştırma sahasında bu konudaki eksiklik giderilerek ilçe halkının kültürel seviyesinin gelişmesine katkıda bulunabilir. Ayrıca sahanın eski medeniyetlere ev sahipliği yapmış olması nedeniyle arkeolojik eserler bakımından zengin bir kültürel mirasa sahiptir. Gemlik ve çevresinde çıkarılmış olan arkeolojik eserler sergilenecek bir müze olmamasından dolayı çevre illere gönderilmektedir. Arkeolojik eserlere ev sahipliği yapacak bir müze ve sanatsal faaliyetler için serfi alanı düzenlenmelidir.

Araştırma sahasında yerleşmelerin durumlarından kaynaklanan birtakım problemler de bulunmaktadır. Topografik şartların önemli ölçüde yerleşmeyi sınırlandırdığı ve devamlı artış gösteren nüfus karşısında toplu yerleşme şekli sahada hâkim olmuştur. 17 köy ve 23 mahalle yerleşmesinden oluşan sahada geçici yerleşme örneği bulunmamaktadır.

Şehir yerleşiminin etkili olduğu sahada köy yerleşmelerinin önemi giderek azalmaktadır. Son yıllarda sanayi olanaklarının gelişmesiyle birlikte köylerdeki genç nüfusun şehre göç etmesi köy nüfus oranının azalmasına sebep olmuştur. Sahadaki köy yerleşmelerinin en önemli sorunu göç hareketleridir. Bu durumu ortaya çıkaran ekonomik durgunluk giderilerek ilçe genelini kapsayacak ekonomik önlemler alınmalıdır. Aksi takdirde köylerdeki tarım ve hayvancılık faaliyetleri sonlanacaktır. Son 30 yıllık süreç içerisinde özellikle köyler büyük oranda nüfus kaybetmiştir. İlçenin gelişmişliğinin daha da ileri seviyelere yükselmesi ve ilçenin kalkınmasında özellikle de köylerde ki kalkınmada en önemli engellerden birini oluşturan göç hareketlerinin nedenlerini şu şekilde sıralayabiliriz:

• Tarım arazilerinin elde edilen gelirin köylerde yaşayan genç neslin taleplerini karşılayamaması, toprakların miras yoluyla parçalanması ve küçülmesi,
• İklimden kaynaklanan nedenler, özellikle sulama problemlerinden kaynaklanan sıkıntılardan dolayı meyvecilik (zeytin) faaliyetlerinde ki üretim düzensizliği,
• Eğitim ve öğretim hizmetlerinden yararlanmada yaşanılan zorluklar; köylerde genç nüfusun azalmasıyla birlikte okulların kapatılması, ailelerin çocuklarını daha iyi imkânlarla yetiştirme istekleri,
• Şehir merkezinde ki sosyal imkânların gün geçtikçe ileri seviyelere ulaşması, daha iyi koşullarda yaşama arzusu, köylerin yaşanıla bilirliğini gün geçtikçe zorlaşması,
• Şehirdeki sanayi ve ticaret imkânlarının devamlı gelişim göstermesi,Yukarıda belirtilen bir takım nedenlerden dolayı köylerde göçlerle genç ve aktif nüfus devamlı azalmakta, bunun sonucunda ekip-biçme, ekip-dikme, hayvancılık ve ormancılık gibi ekonomik faaliyetler gerilemektedir. Bu nedenle köylerde göçü azaltıcı bir takım önlemlerin alınması gerekmektedir.

  Yapılan arazi çalışmalarında Gemlik’in eski yerleşim alanlarından olan Balıkpazarı, Kayhan ve Halitpaşa mahallelerinde tarihi eser niteliğindeki birçok yapı bakımsızlıktan dolayı yıkılma ve yangın tehlikesiyle karşı karşıya kalmaktadır. Ayrıca metruk haldeki bu yapılar başıboş kimseler tarafından kullanılmakta, bu da çevre halkını tedirgin etmektedir. Gemlik’in eski yerleşim alanlarından olan bu mahallelerde bulunan eski evler restore edilerek koruma altına alınmalıdır.

  Araştırma sahasında tarımsal üretim, hayvan varlığı ve hayvansal üretimi kontrol etme, yıllara göre artışı-azalışı kayıt altına alma ile alakalı birtakım eksiklikler bulunmaktadır. Bu eksikliği giderebilmek için İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü ve diğer kamu kurumları arasında uyum sağlanmalıdır. Ekip-dikme ve hayvancılık faaliyetleri kapsamlı çalışmalarla beraber geliştirilerek sahanın köy potansiyeli harekete geçirilebilir.

  Sahada ekip dikme faaliyetlerini genellikle meyvecilik (zeytin) faaliyetleri oluşturmaktadır. En fazla gelir getirici ürün zeytin olmakla birlikte son yıllarda yaşanan olumsuz iklim koşulları zeytin üreticilerini olumsuz yönde etkilemektedir. Diğer tarım ürünleri dağınık şekilde kısıtlı alanlarda yapılmakta olup zeytin kadar gelir getirici özelliğe sahip değildir. Yapmış olduğumuz arazi çalışmalarında köylerdeki nüfusun şehir merkezine göç etmesi ekip dikme faaliyetlerini olumsuz yönde etkilemiştir. Çünkü şehirde tarım dışı ekonomik faaliyetlerle uğraşan genç nüfus tarımsal faaliyetlerin

  sürdürülmesini sağlayamamaktadır. Bu durum özellikle zeytin üretimi ve kalitesinde karşımıza sorun olarak çıkmaktadır. Bu konuda genç nesillerin bilinçlendirilmesi gerekmektedir.

  Araştırma sahasında yaklaşık 411 hektarlık çayır-mera arazisi bulunmaktadır. İlçe toplam yüzölçümünün % 1’ine karşılık gelen çayır-mera alanı varlığı sahada hayvancılık faaliyetlerini olumsuz yönde etkilemiştir. Çoğunlukla besi hayvancılığı yapılan sahada, hayvan ve hayvansal üretimden önemli gelir sağlanamamaktadır. Üretilen ürünler köylülerin kendi ihtiyaçlarını karşılanmasında kullanılmaktadır. Sahadaki hayvan varlığı ve hayvansal üretimi arttırmak için yapılacak mandıra, dağınık ve kontrolsüz halde bulunan hayvancılık faaliyetlerini kontrol altına alacaktır. Ayrıca çevredeki et ürünleri üretimine yönelik yapılacak bir kombina hayvansal üretimin tek elde toplanmasını ve kontrolünü sağlayacaktır. Yapılmasını önerilen bu tesisler için Engürücük Ovası veya Kumla Ovası uygun alanlardandır. Bu tesisler iyi işletildikleri takdirde ilçe ekonomisine katkılarda bulunabilir.

  İlçe genelinde yapılan bir diğer hayvansal faaliyet olan arıcılık yeterince gelişim göstermemektedir. Arıcılık faaliyetleri için uygun alanlar bulunmasına rağmen köy nüfusun giderek azalması arıcılık faaliyetlerine olan ilgiyi azaltmıştır. İlçe merkezinde veya köylere yapılacak teşvik, destek ve eğitimlerle yok olma tehlikesi ile karşı karşıya kalan arıcılık faaliyetleri yeniden canlandırılabilir.

  Araştırma sahasındaki en önemli hayvansal faaliyet balıkçılıktır. Gemlik Körfezinde yıllık yaklaşık olarak 400.000 ton balık avlanmaktadır ve ilçe ekonomisine önemli katkı sağlamaktadır. Fakat evsel atıklar, ağır sanayi tesislerinden kaynaklanan endüstriyel atıklar ve madencilik faaliyetleri deniz kirliğine neden olmaktadır. Son yıllarda hızla artan nüfusla birlikte altyapı yetersizliğinden kaynaklanan problemlerden dolayı evsel atıklar direkt denize karışmaktadır. Bunun sonucunda deniz yüzeyinde biyolojik kirlenme ortaya çıkmaktadır. Sanayi tesislerinin atıklarını arıtmadan körfeze boşaltmasından dolayı oluşan kimyasal kirlenme, körfezi ve körfezdeki balık canlılığını önemli ölçüde etkilemektedir. Körfezde oluşan bu kirliliğin önlenmesi için atık suların zararsız hale getirilerek denize iletilmesi gerekmektedir. Ayrıca Uludağ Üniversitesi tarafından deniz kirliliğinin sebepleri araştırılarak mevcut durum tespiti yapılıp, alınması gerekli önlemlerin ilgili kurum ve kuruluşlara bildirilmesi gerekmektedir.

  Balıkçılık faaliyetlerinin ilçe ekonomisine daha fazla katkı sağlaması için mevcut limanların iyileştirilip su ürünleri kooperatifleri kurulması gerekmektedir. Sahada körfezde avcılık yapan insanların ihtiyaçlarını giderebilecekleri yeterli sayı ve büyüklükte limanların bulunmaması ve mevcut balıkçı limanlarının ihtiyaçları karşılamakta yetersiz kalması, ilçe balıkçılığının gelişimini olumsuz yönde etkilemektedir. Ayrıca sahadaki mevcut balık halinin yıkılıp yerine balıkçıların gereksinimlerini karşılayacak modern bir tesis yapılmaması balıkçılarımızın ürünlerini pazarlayamadıkları gibi piyasada da söz sahibi olamamalarına sebep olmaktadır.

  Sahadaki balıkçılıkla ilgili görülen diğer bir eksiklik ise kültür balıkçılığının gelişmemiş olmasıdır. Kültür balıkçılığı için gerekli olan coğrafi koşulların uygun olması kültür balıkçılığını geliştirecek olumlu bir durumdur. Gerek özel teşebbüslerin gerekse kamu kurum ve kuruluşlarının yeterli düzeyde bu konuya ilgi göstermemesi, kültür balıkçılığının sahada gelişmemesine neden olmuştur. Kamu kurum ve kuruluşları kültür balıkçılığı çiftlikleri kurarak yeni yatırım olanakları ve iş imkânları sağlamalıdır. Kurulacak olan bu çiftliklerde balıkçılık faaliyetleri gelişim göstererek yeni istihdam olanakları sağlayacaktır. Yapılacak olan bu çiftliklerde üretim hızlı ve planlı bir şekilde yürütülerek ilçe ekonomisinin gelişimine katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

  Araştırma sahasında yaklaşık % 52,3’ü ormanlardan oluşmaktadır. 21.632 hektar alan kaplayan ilçe ormanları, Orman İşletme Şefliğinin kontrolünde denetlenmektedir. Sahadaki orman varlığı yakacak odun temininde kullanılıp diğer faaliyetler amacıyla kullanılmamaktadır. Turistik faaliyetler açısından çok önemli bir potansiyel oluşturan ormanlar turistik kaynak olarak ele alınmalıdır. Ulaşım olanaklarının eksikliği ve yetersizliği, tanıtım faaliyetlerinin olmaması ve ormanlık alanlarda turistik tesislerin bulunmaması ilçe halkının ormanlardan yeteri kadar yararlanamadığını göstermektedir. Ayrıca sahada aktif durumda faaliyet gösteren avcı dernekleri ormanlardan yeteri kadar yararlanamadıklarını belirtmişlerdir. Gerekli altyapı çalışmaları sağlandığı takdirde ormanlardan avcılık ve av turizmi potansiyelinin gelişeceğini belirtmişlerdir.

  Ulaşım Gemlik ilçesinde bazı yerleşmelerde problem olarak karşımıza çıkmamaktadır. Elverişli deniz, kara yolu ulaşım imkânları ve önemli stratejik merkezlere yakın olması nedeniyle genel anlamda sahaya ulaşım noktasında bir problem yaşanmamaktadır. Fakat bazı köylerdeki ulaşım yollarının dar ve altyapısının yetersiz olmasından dolayı şehir içi ulaşım beklenen seviyede değildir. Ayrıca şehrin

  altyapısından kaynaklanan problemlerden dolayı şehir içi ulaşımda bazı dönemlerde aksamalar görülmektedir. Gemlik’in ilk yerleşim yeri olan mahallerinde yol darlığından dolayı ulaşımda aksamalar yaşanmaktadır. Özellikle yaz aylarında artan nüfusun etkisiyle beraber şehir içinde trafik sorunları göze çarpmaktadır. Coğrafi koşullar nedeniyle şehir içi ulaşımda alternatif yol güzergâhlarının sağlanamamış olması yılın belli dönemlerinde şehir içi ulaşımı aksatmaktadır. Ulaşım problemlerini çözmek amacıyla şehir içinde alternatif güzergâhlar oluşturulup dar yollar üzerinde bulunan meskenler kamulaştırılarak alternatif yollar ulaşıma açılabilir. Şehir içinde ulaşımın akışını kesintiye uğratmamak için yeni imar planları yapılarak otopark alanları belirlenip otopark yapılmalıdır.

  Araştırma sahasında mevcut ekonomik faaliyet kolları arasında en önemli potansiyel, turizm faaliyetlerindedir. Sahada turistik çekicilikler açısından önemli bir potansiyel bulunmaktadır. Fakat deniz turizmi hariç diğer turizm kolları yeterince gelişmemiştir. Özellikle eko-turizm ve av turizmi faaliyetleri için uygun yerel ölçekli turizm planları hazırlanmalıdır. Sahanın bir bütün olarak turizm faaliyetlerine açılması gerekmektedir. Gemlik’in turistik bir marka haline getirilmesi yapılacak planlar çerçevesinde mümkün olmaktadır.

  Turistik ürün çeşitliliği açısından oldukça zengin olan sahada flora ve fauna turizmi, yayla ve dağ turizmi, manzara turizmi ve trekking gibi turizm faaliyetlerinin geliştirilmesi mümkündür. Ayrıca beşeri turistik çekicilikler ön plana çıkarılmalıdır. Sahanın tarihi ve kültürel tanıtımı yapılarak alternatif turizm potansiyelleri oluşturulmalıdır. Son yıllarda Gemlik Belediyesi’nin katkılarıyla, hemşeri dernekleri tarafından düzenlenen şenlikler, beşeri turistik çekiciliklere ivme kazandırmıştır. Bir hafta boyunca devam eden bu şenliklerde yöresel halk oyunları, yöresel yemekler tanıtılarak çeşitli kültürlerin kaynaşması sağlanmaktadır. Şenlikler devam ettirilerek ulusal medyanın ilgisi sağlanmalıdır. Tanıtımı ve planlaması iyi yapılmış şenliklerin sahanın ekonomisi ve turizmine sağlayacağı katkı çok yüksek olacaktır.

  Sahada turistik tesis ve otel sayısı azlığı, konaklama imkânlarını olumsuz derecede etkilemektedir. Genelde deniz turizmine yönelik sahil şeridinde yer alan birkaç turistik tesis talebi karşılayamamaktadır. Alternatif turizm faaliyetlerine yönelerek dağlık ve ormanlık alanlarda küçük dağ evleri ve butik otel gibi alternatif konaklama tesisleri yapılmalıdır.

  Tanıtım faaliyetleri turizm sektöründeki herkesçe kabul edilen bir gerçektir. Gemlik’in tanıtımı ile ilgili yapılabilecek çeşitli faaliyetler turizmin hareketlenmesine katkı sağlayabilir. Ayrıca yerel medyanın da katkısıyla kaymakamlık bünyesinde oluşturulan uzman ekip desteği ile turizm alanlarının tanıtım ve reklam faaliyetleri geliştirilebilir. Belediye bünyesinde çıkarılacak dergi, bülten ve makalelerde turizmi tanıtıcı yazılar, fotoğraflar kullanılırsa mevcut turizm potansiyelinin tanıtılmasına katkı sağlayabilir. Bu gibi tanıtım etkinliklerinin yanı sıra sahadaki marka ürünler tespit edilerek (zeytin) turizm faaliyetlerinde reklam ve tanıtım için kullanılmalıdır. Sahanın çok eski medeniyetlere ev sahipliği yapmış olması yabancı turist çekiciliğini arttırabilir. Bunun için tanıtım faaliyetleri yabancı dilde de yapılıp kaymakamlık ve belediye bünyesinde farklı dillerde internet siteleri hazırlanmalıdır.

  Belirtilen turizm uygulamaları sürdürülebilirlik kavramı üzerine temellendirilerek yapılmalıdır. Çünkü sürdürülebilirlik kavramı çevreyi koruyarak gelecek nesillere uygun doğal ortamları bırakmak hassasiyetiyle olmalıdır. Oluşturulacak çevresel duyarlılık ile Gemlik halkının en önemli sermayesinin doğal çevre olduğu ve turistik olanakların korunmasının gerekli olduğu bilinci aşılanmalıdır.

  Araştırma sahasındaki ekonomik faaliyetlerden sanayi, ilk dönemlerde ev tipi sanayi, daha sonra atölye tipi sanayi şeklindedir. Ev tipi sanayi daha çok zeytin tarımına bağlı olarak, zeytin ürünlerini işleme faaliyetlerinde gelişim göstermiştir. Cumhuriyetin ilanıyla birlikte zeytin tarımına bağlı küçük ve orta ölçekli işletmelerin sayısı zamanla artmış ve atölye tipi sanayinin ekonomik yapıda ki etkinliği artıştır. Modern fabrika tip sanayi ise suni ipek fabrikasının kurulmasından sonra gelişim göstererek, günümüze kadar devamlı artmıştır. Gemlik ekonomik hayatında sanayi faaliyetlerinin önemli bir yeri vardır ve kalkınmanın tam anlamıyla gerçekleşebilmesi için bu sektörün planlı bir şekilde geliştirilmesi gerekmektedir.

  Sanayi tiplerinin tümü araştırma sahasının ekonomik yapısına canlılık getirmektedir. Fakat sanayi tesislerinin ekonomik yapıya sağladığı katkı ve istihdamın yanı sıra sanayiden kaynaklanan bazı olumsuz durumlarda bulunmaktadır. Sanayileşme, tüm ülke ekonomilerinde zorunluluk olduğu için yapılması gereken sanayileşmenin beraberinde getireceği sorunlara çözüm yolları bulup, gerekli tedbirler alarak uygulamaya dönüştürmektir. Bu doğrultuda ilçede sanayiden kaynaklanan problemleri şu şekilde açıklayabiliriz:

• Sahada ki sanayi kuruluşlarının büyük bir bölümü verimli tarım arazilerinin üzerinde yer almaktadır. Fakat sanayi tesislerine yer seçimi yapılırken verimli tarım alanlarının olduğu araziler mümkün olduğu kadar tercih edilmemelidir. Bunun yerine, gerekli planlamalar yapılarak tarıma elverişsiz ya da tarımsal verimliliğin düşük olduğu alanlar tercih edilmelidir. Gemlik’te sanayi tesislerin dağılımı noktasında gerekli planlamalar yapılmadığı için tarım arazileri işgal edilmiştir. Bu durum verimli tarım arazilerini sınırlandırdığı gibi, tarımsal üretimde verimin azlığına ve kalitenin düşmesine neden olmaktadır,
• Sanayileşmenin gerçekleşebilmesi için önemli olan sanayi tesislerin niteliğidir. Sahada bazı sanayi tesislerinin altyapılarında eksiklikler bulunmaktadır. Bu eksikliklerden en önemlisi arıtma tesislerinin bulunmayışı ya da var olan arıtma tesisinin, zamanla fabrikanın ihtiyacını karşılamada yaşanan noksanlıklardır. Sanayi kuruluşlarının atıklarının arıtımı yerel yönetim ve şirket yönetimi arasında karşılıklı iletişimle çözülebilir. Belediye kontrolünde sanayi tesisleri arasında iş birliği sağlanarak ortak arıtma tesisleriyle de kirlilik önlenebilir. Belediye ile sanayi tesislerinin karşılıklı iletişimiyle körfez, sanayi atıklarından ve evsel atıklardan temizlenmelidir. Aksi takdirde körfezde bulunan canlılık, her geçen gün sanayi tesislerinin atıkları yüzenden yok olacaktır,
• Gemlik sanayisinde tespit edilen ve çözüm bekleyen diğer husus ise ilçe dışından çalışmak üzere gelen işçi göçünün önlenememesidir. Bu durum sanayi kuruluşlarının iş gücü taleplerini karşılıyor olması açısından avantaj olarak görülse de ilçe nüfusunun artmasına ve şehrin gelişi güzel, plansız bir şekilde büyümesine neden olmaktadır. Plansız büyüme neticesinde sanayi kuruluşları ile yerleşim birimleri iç içe geçmiş vaziyettedir,

Gemlik’in ekonomik büyüme ve gelişimini sürdürebilmesi, sorunlarını çözebilmesi ile ilgili kararların alınabilmesi başta kaymakamlık ve belediye olmak üzere yerel kurumlara büyük sorumluluklar düşmektedir. Coğrafi görüşle Gemlik ilçesindeki ekonomik faaliyetleri ele alan bu çalışmanın, araştırma sahasının ekonomik potansiyelinin yeterince değerlendirilmesi ve sürdürülebilir anlamda varlığını devam ettirebilmesi ile ilgili olarak bu kurumlara kaynak olması ümidini taşımaktayız.

KAYNAKÇA

Kitaplar

Akgemici, Tahir, Stratejik Yönetim, Gazi Kitabevi, Ankara 2007. Akova, İsmet, Turizm Araştırmaları, Çantay Kitabevi, İstanbul 2008.

Akova, Süheyla Balcı, Ergene Havzasının Coğrafi Potansiyeli, Çantay Kitabevi, İstanbul 2002.

Ardos, Mehmet, Türkiye Ovalarının Jeomorfolojisi, İstanbul Üniversitesi Yayınları, İstanbul 1984.

Atalay, İbrahim, Türkiye Coğrafyası ve Jeopolitiği, Mete Basım Matbaacılık, İzmir 2004.

Atalay, İbrahim, Türkiye Coğrafyası, Ege Üniversitesi Basımevi, İzmir 1989. Atalay, İbrahim, Uygulamalı Klimatoloji, Mete Basım Matbaacılık, İzmir 2010.

Baybars, Ömer Tek, Özgül Engin, Modern Pazarlama İlkeleri Uygulamalı Yönetimsel Yaklaşım, Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınevi, İzmir 2005.

Bilgin, Turgut, Samanlı Dağları, İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Yayınları, İstanbul 1967.

Bingül, Şadiye, Tarihin Süzgecinde Gemlik, Ön Matbaası, Bursa 1993.

Cengiz, İsmail, Prusa’dan Günümüze Bursa, Bursa Büyükşehir Belediyesi Yayınları, 4.

Basım, İstanbul 2008.

Coşkun, Zebercet, “Kimler Geldi, Kimler Geçti” Tarih İçinde Gemlik, Körfez Ofset, Bursa 1999.

Darkot, Besim, Türkiye İktisadi Coğrafyası, İstanbul Üniversitesi. Yayınları, No: 1307, Coğrafya Enstitüsü Yayınları, No: 51, İstanbul 1972.

Doğanay, Hayati, Coğrafya ’ya Giriş, Çizgi Kitabevi, Konya 1998.

Doğanay, Hayati, Ekonomik Coğrafya 1: Doğal Kaynaklar, Aktif Yayınları, Erzurum 2004.

Doğanay, Hayati, Türkiye Ekonomik Coğrafyası, Pegem Akademi Yayıncılık, Ankara 2011.

Doğanay, Hayati, Özdemir Ünal, Şahin, Fevzi, İbrahim, Genel Beşeri ve Ekonomik Coğrafya, Pegem Akademi Yayıncılık, Ankara 2012

Dönmez, Yusuf, Umumi Klimatoloji ve İklim Çalışmaları, İstanbul Üniversitesi.

Yayınları, No: 2506, Coğrafya Enstitüsü Yayınları, No: 102, İstanbul 1979. Erinç, Sırrı, Klimatoloji ve Metodları, Alfa Basım Yayım Dağıtım, İstanbul 1996.

Hakkı, Mustafa Gemlik-Armutlu Kaplıcalarında İlmi Tetkikat, İstanbul Üniversitesi Yayınları, İstanbul 1977.

İktisat Terimleri Çalışma Grubu, İktisat Terimleri Sözlüğü, TDK Yayınları, Ankara 2012.

İpekböcekçiliği Araştırma Enstitüsü, İpekböcekçiliği ve Dutçuluk, Yayın No: 99, Bursa 2001.

İzbırak, Reşat, Coğrafya Terimleri Sözlüğü, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul 1986. İzbırak, Reşat, Türkiye II, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, Ankara 2001.

Kaan, Ertuğrul, Düşkapı Bursa, Ege Yayınları, 1. Basım, Kasım 2002.

Kaplanoğlu, Raif, Meşrutiyet’ten Cumhuriyete Bursa (1876–1926), Avrasya Etnografya Vakfı Yayınları, İstanbul 2006.

Kocaman, Sinan, Edirne İlinin Turizm Coğrafyası, Dublicate Basımevi, Erzurum 2012.

Koçman, Asaf, Türkiye İklimi, Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, İzmir 1993.

Koday, Saliha, Doğu Anadolu Bölgesinde Hayvancılık, Atatürk Üniversitesi Yayınları, No: 949, Fen-Edebiyat Fakültesi Yayınları No: 104, Araştırmalar Serisi No: 74, Erzurum 2005.

Komarova, Kotlyakov, Elsevier Coğrafya Sözlüğü [Elektronik Sürüm], Elsevier, İrlanda 2011.

MSB Harita Genel Müdürlüğü, Yeni Türkiye Atlası, Ankara 1973. Oğuz, Erol, Genel Klimatoloji, Gazi Büro Kitabevi, Ankara 1993. Orkun, Veli, Gemlik Tarih ve Coğrafyası, Aysan Matbaası, Bursa 1947.

Özçağlar, Ali, Türkiye’de Belediye Örgütlü Yerleşmeler, Ekol Yayınları, Ankara 1997.

Özçağlar, Ali, İdari Coğrafya, Ümit Ofset Matbaacılık, Ankara 2011. Özgüç, Nazmiye, Turizm Coğrafyası, Çantay Kitabevi, İstanbul 1998. Pehlivan, Naci, Umurbey, Herkes Yayıncılık, Bursa 2010.

Sergün, Ümit, Beşeri Coğrafya Açısından Bir Araştırma Uluova, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları No: 2029, Coğrafya Enstitüsü Yayını No: 82, Edebiyat Fakültesi Basımevi, İstanbul 1975.

Taş, Barış, Sandıklı İlçesinde Arazi Kullanımı ve Planlama Önerileri, Ümit Ofset Matbaası, Ankara 2010.

Tanoğlu, Ali, Nüfus ve Yerleşme, İstanbul Üniversitesi Yayınları No: 1183, Edebiyat Fakültesi Coğrafya Enstitüsü Yayınları, No: 45, İstanbul 1966.

Tümertekin, Erol, İktisadi Coğrafya, İstanbul Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 1972.

Tümertekin, Erol, Türkiye’de Şehirleşme ve Şehirsel Fonksiyonlar, İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Yayınları, No: 22, İstanbul 1999.

Tümertekin, Erol, Özgüç, Nazmiye, Ekonomik Coğrafya: Küreselleşme ve Kalkınma, Çantay Kitabevi, İstanbul 2009.

Ünal, Çiğdem, Türkiye’de Sanayi Tarihi Gelişimi ve Bugünkü Yapısı, Atatürk Üniversitesi Yayınları, No: 985, Kâzım Karabekir Eğitim Fakültesi Yayınları No: 127, Araştırmalar Serisi No: 52, Erzurum 2010.

Warf, Barney (Ed.), Beşeri Coğrafya Ansiklopedisi, SAGE Yayınları, Kaliforniya 2006.

Yazıcı, Hakkı, Orta Sakarya Vadisi’nin Coğrafi Etüdü, Yenice-Alpagut Arası, Anadolu Üniversitesi, Yayınları, No: 1040, Eskişehir 1998.

Yazıcı, Hakkı (Ed.), Türkiye Coğrafyası ve Jeopolitiği, Pegem Akademi Yayıncılık, Ankara 2007.

Makale ve Bildiriler

Ardel, A., “Marmara Bölgesinin Güney Doğu Havzalarının Morfolojik Karakteri”,

Türk Coğrafya Dergisi, Sayı: 2, 1943.

Arıcı, F., Karakuzulu, Z., “Yükseltinin Ekonomik Faaliyetler Üzerindeki Etkisi: Bağbaşı ve Serdarlı Örneği (Tortum-Erzurum)”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5 (23), 2012.

Bekdemir, Ü., Güner, İ., “Giresun Limanı ve Hinterlandı”, Türk Coğrafya Dergisi,

Sayı: 34, 1999.

Çetin, T., “Türkiye’de Mermer Potansiyeli, Üretimi ve İhracatı”, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23 (3), 2003.

Darkot, M.B., “Türkiye’de Sıcaklık Derecesinin Dağılışı”, Türk Coğrafya Dergisi, Sayı: 1, 1943.

Doğan, K., “Su Ürünleri Sektörü Türk Ekonomisinin Neresinde”, Su Ürünleri Mühendisleri Derneği Dergisi, Sayı: 1, İstanbul 1997.

Doğanay, H., Doğanay, S., “Türkiye’de Orman Yangınları ve Alınması Gereken Önlemler”, Doğu Coğrafya Dergisi, 9 (11), 2004.

Doğaner, S., “Gemlik Körfezi Kuzey Kıyılarının Turizm Coğrafyası”, Türk Coğrafya Dergisi, Sayı: 27, 1992.

Doğu Akdeniz Zeytin Birliği, “Zeytinciliğin Bugünkü Durumu ve Öneriler”, Adana 2010.

Efe, R., Soykan, A., Sönmez, S., Cürebal, İ., “Sıcaklık Şartlarının Türkiye’de Zeytinin Yetişmesine, Fenolojik ve Pomojolik Özelliklerine Etkisi”, Ekoloji 2(1), 2009.

Emiroğlu, M., ‘‘Türkiye Coğrafi Bölgelerine göre Şehirleşme ve Şehirli Nüfus’’, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi. Coğrafya Araştırmaları Dergisi, Sayı: 7, 1975.

Esen, K, Fatih. Ş, “Farklı Hasat Zamanlarının Gemlik Zeytin Çeşidinde Meyve ve Zeytinyağı Kalitesine Etkileri ”, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 48(2), 2011.

Gök, Y., vd., “Aşkale Depremleri ve Etkileri”, Doğu Coğrafya Dergisi, Sayı: 17, Erzurum 2007.

Gümüşçü, O., “Osmanlı Mufassal Tahrir Defterlerinin Türkiye’nin Tarihi Coğrafyası Bakımından Önemi”, XIII. Türk Tarih Kongresi, 3(3), Ankara 2002.

Güngördü, M., “Güney Marmara Bölümü (Doğu Kesimi) Bitki Toplulukları”, İ.Ü. Edebiyat Fakültesi Coğrafya Dergisi, Sayı: 1, İstanbul 1985.

Kara, F., Karatepe, A., “Uzaktan Algılama Teknolojileri İle Beykoz İlçesi (1986-2011) Arazi Kullanımı Değişim Analizi”, Marmara Coğrafya Dergisi, Sayı: 25, 2012.

Karakaş, H.H., Türkoğlu, H., “Su Ürünlerinin Dünyada ve Türkiye’deki Durumu”,

Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 9(3), 2005.

Karakuzulu, Z., “Karacabey Tarım İşletmesinin Ekonomik Coğrafya Açısından İncelenmesi”, 29. Coğrafya Meslek Haftası, Bildiriler, 2002.

Kavaklı, M., “Mermer İşletme Tesisleri Proses Atıksularının Özellikleri, Arıtılması ve Kontrolü”, Türkiye IV. Mermer Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 2003.

Koday, S., “İskenderun Limanı”, Türk Coğrafya Dergisi, Sayı: 33, 1998. Koday, S., “Tuz Gölü Tuzlaları”, Marmara Coğrafya Dergisi, Sayı: 2, 1999. Koday, S., “Trabzon Limanı”, Türk Coğrafya Dergisi, Sayı: 34, 1999.

Koday, S,. “Bursa İlinde Meyvecilik”, 29. Coğrafya Meslek Haftası, Bildiriler, 2002.

Koday, S., Karakuzulu, Z., Sevindi, C., “Kağızman (Kars) Kayatuzu Tuzlası”, Doğu Coğrafya Dergisi, Sayı: 12, 2004.

Koday, S., Erhan, K., “Çoruh Vadisinde Nüfusun Dağılışı”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(2), 2010.

Koday, Z., “Çoruh Vadisi’nde Zeytin Alanları”, Türk Coğrafya Dergisi, Sayı: 34, 1999.

Koday, Z., Demir, M., “Keklik Şelalesi (Sarıkamış- Kars) Doğal Çevre Özellikleri ve Beşeri Ekonomik Potansiyeli”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(2), 2011.

Koldemir, B., “Marmara Bölgesi Liman Yeri Seçiminde Bölge Ekonomisi, Kıyı Jeolojisi ve Jeomorfolojisinin Önemi: Silivri Örneği”, Uygulamalı Yer Bilimleri Dergisi, Sayı: 1, 2008.

Okay, A.İ., Siyako, M., Bürkan, K.A., “Biga Yarımadasının Jeolojisi ve Tektonik Evrimi”, TPJD Bülteni, 2(1), 1990.

Özçağlar, A., “Çarşamba Ovası ve Yakın Çevresinde Araziden Faydalanma”, Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, Sayı: 3, 1994.

Özgür, E.M., ‘‘Yeni İlçe Merkezlerimizin Fonksiyonel Bakımdan Gösterdiği Özellikler’’, Dil ve Tarih-Coğrafya Fak., Coğrafya Araştırmaları Dergisi, Sayı: 12, 1996.

Sakar, E., Ünver, H., “Türkiye’de Zeytin Yetiştiriciliğinin Durumu ve Ülkemizde Yapılan Bazı Seleksiyon ve Adaptasyon Çalışmaları”, Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 15(2), 2011.

Selen, H.H., “Türkiye’nin Kapalı Ekonomi Ülkesi Olarak İncelenmesi”, Türk Coğrafya Dergisi, Sayı: 1, 1943.

Şahin, İ. F., Gök, Y., “Erzincan İlinde Arıcılık”, Doğu Coğrafya Dergisi, 9 (11), 2004.

Tapur, T., Bozyiğit, R., “Ereğli (Konya) İlçesinde Meyvecilik”, Marmara Coğrafya Dergisi, Sayı: 20, 2009.

Taşlıgil, N., “Dünden Bugüne Bursa’da İpekböcekçiliği”, Marmara Coğrafya Dergisi, Sayı: 1, 1997.

Tunçel, H., “Türkiye’de (1966-1986 Yılları Arasında) Arıcılığa Genel Bir Bakış”, AÜ Türkiye Coğrafyası Dergisi, Sayı: 1, 1992.

Uylaşer, V., Şahin, İ., “Salamura Siyah Zeytin Üretiminde Geleneksel Gemlik Yönteminin Günümüz Koşullarına Uyarlanması ”, Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi,18(1), 2004.

Yılmaz, Y., “Sakarya Kıtası Güney Kenarının Tektonik Evrimi’’, İstanbul Üniversitesi Yer Bilimleri Dergisi, 11(1-2), 1981.

Yücenur, N, Demirel, N, Demirel, T., ‘‘Türkiye Ekonomisinde Stratejik Politika Seçimi için SWOT Analizi ile Entegre Edilmiş Bulanık AHP/ Bulanık ANP’’, Sigma Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi, Sayı: 28, 2010.

Tezler

Akbulak, Cengiz, İznik Depresyonunum Beşeri ve İktisadi Açıdan Değerlendirilmesi, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 2006.

Bahadır, Muhammed, Yalova İli Arazi Kullanımının Uzaktan Algılama Teknikleri İle Belirlenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon 2007.

Bitmez, Şakir, Hızlı Sanayi Gelişmelerinde Yerleşme Deseni Sorunları ve Bozüyük (Bilecik), Gemlik (Bursa) Örneklerinde İrdelenmesi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara 1993.

Çelikoğlu, Şaban, Çerkeş İlçesinin Beşeri ve Ekonomik Coğrafyası, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum 2011.

Kamış Bulur, Perihan, Gemlik’in Kuruluşu Gelişmesi ve Fonksiyonel Alanlarının Dağılışı, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 1993.

Kantürer, Oğuz, Gemlik-Bursa Karayolu Boyunca Meydana Gelen Heyelanlar, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 1987.

Kayacılar, Cengiz, Gemlik Körfezi, İznik Gölü, Bursa ve Yenişehir Ovaları Arasında Kalan Sahanın Jeomorfolojisi, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 1999.

Kocaman, Sinan, Edirne İlinin Turizm Coğrafyası, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum 2011.

Koç, Yasin, Ekonomik Coğrafya Açısından Türkiye’de Balıkçılık Faaliyetleri ve Sorunları, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 2010.

Mutlu, Revasiye, Gemlik’te Zeytincilik Faaliyetleri, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 2000.

Sevimli, İsmail, Beşeri ve İktisadi Coğrafya, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 1988.

Taş, Barış, Tosya İlçesinde Araziden Yararlanma ve Planlamaya Yönelik Öneriler, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 2006.

Tunçel, Harun, Kazan İlçesi Doğusu, Ovaçay Vadisinde (Kurtboğazı-Kocaçay Dereleri Arası) Beşeri ve Ekonomik Coğrafya Araştırmaları, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 1988.

İnternet Kaynakları

Bursa Serbest Bölge Kurucu ve İşleticisi A.Ş. (BUSEB), Erişim Tarihi: 15.10.2012, http://www.buseb.com

Borusan Holding Grup Şirketleri, Erişim Tarihi: 15.12.2012, http://www.borusan.com.tr/tr/

Çelik İmalat Montaj ve Tesisat Sanayi (ÇİMTAŞ), Erişim Tarihi: 14.12.2012, http://www.cimtas.com.tr/

Eko Gemlik (Gemlik Ticaret ve Sanayi Odası Yayın Organı), Erişim Tarihi: 25.12.2012, http://www.ekogemlik.com.

Gemlik Belediyesi, Erişim Tarihi: 15.12.2012, http://gemlik.bel.tr

Gemlik Kaymakamlığı, Erişim Tarihi: 15.12.2012, http://www.gemlik.gov.tr/

Gemlik Liman ve Depolama İşletmeleri A.Ş. (GEMPORT), Erişim Tarihi: 30.12.2012, http://www.gemport.com.tr

Gemlik Sanayi ve Ticaret Odası, Erişim Tarihi: 15.01.2013, www.gtso.org.tr.

Gemlik Ticaret Borsası, Erişim Tarihi: 15.01.2013, http://www.gemliktb.tobb.org.tr/ Harita Genel Komutanlığı, Yerleşim Yeri Adları Veri Tabanı, Erişim Tarihi:

15.01.2012, www.hgk.gov.tr

Milli Kütüphane Katalog Tarama, Erişim Tarihi: 27.02.2013, www.mkutup.gov.tr Roda Limanı, Erişim Tarihi: 27.01.2013, http://www.rodaport.com/

Türkiye Büyük Millet Meclisi Kütüphane ve Arşiv Hizmetleri Başkanlığı, Erişim Tarihi: 27.02.2013, http://www.tbmm.gov.tr/kutuphane

Yök Tez Tarama Sayfası, Erişim Tarihi: 13.12.2011, http://tez2.yok.gov.tr

İstatistikler

Bursa Valiliği İl Mahalli İdareler Müdürlüğü 2012 Yılı Verileri, Bursa. D.İ.E. 1927-2000 Nüfus Sayımı Sonuçları, Ankara.

DMİGM, 1970-2011 İklim Verileri, Ankara. Gemlik Gümrük Müdürlüğü 2012 Verileri, Gemlik. Gemlik Ticaret Odası 2012 Yılı Verileri, Gemlik.

İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü 2011-2012 Yılı Verileri, Gemlik. TÜİK 2007-2011 ADNKS Nüfus Sayımı Sonuçları, Ankara.

Haritalar

HGK 1/100.000 (Bursa H 22 ve Yalova G 22) Topoğrafya Haritaları, Ankara.

HGK 1/25.000 (Bursa H 22-a1, a2, a3, a4 ve b4 ile Yalova G 22-d3, G 22-d4), Topoğrafya Haritaları, Ankara.

HGK 1/50.000 ölçekli (Bursa H 22a ve b ile Yalova G 22-d) Topoğrafya Haritaları, Ankara.

MSB Harita Genel Müdürlüğü, Yeni Türkiye Atlası. Ankara 1973. MTA 1/100.000 Ölçekli Jeoloji Haritası, Ankara.

Yasa ve Yönetmelikler

Resmi Gazete, 2008, 5747 Sayılı Büyükşehir Belediyesi Sınırları İçerisinde İlçe Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun. http://rega.basbakanlik.gov.tr, 21.06.2012

Resmi Gazete, 1924, 442 sayılı Köy kanunu. http://rega.basbakanlik.gov.tr, 05.06.2011

Resmi Gazete, 1930, 1580 Sayılı Belediye Kanunu. http://rega.basbakanlik.gov.tr, 05.06.2011

Resmi Gazete, 1985, 3213 sayılı Maden Kanunu. http://rega.basbakanlik.gov.tr, 05.06.2011

Resmi Gazete, 1985, 3573 sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanun. http://rega.basbakanlik.gov.tr, 28.03.2012

EKLER

Ek 1: Halkın Gemlik İlçesi Ekonomisine Bakış Açısı Anket Formu.

ÖZGEÇMİŞ